زمین شناسی از دروس تخصصی رشته تجربی است که اهمیت بسیار زیادی برای داوطلبان کنکور دارد. در کنکورهای قبل از 1402 وضعیت به شکلی بود که اگر کسی تحت هیچ شرایطی حاضر نبود رشته ای غیر از رشته های زیرگروه 1 را انتخاب کند، یعنی فقط می خواست پزشکی، فیزیوتراپی، دندانپزشکی، پرستاری و… را انتخاب کند، به هیچ وجه به رشته های زیر گروه های دیگر مثل داروسازی فکر نمی کرد می توانست زمین شناسی را در کنکور صفر بزند. اما از امسال و بعد از تغییرات کنکور 1402 و حذف دروس عمومی و حذف زیرگروه ها مطالعه این درس اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است.
دانستن بودجه بندی درس زمین شناسی در کنکور بسیار مفید است و به شما کمک می کند تا برنامه ریزی دقیق تر و حرفه ای تری انجام دهید و مباحث سوال خیز و پرتکرار کنکور را شناسایی کنید و روی آن ها کار کنید. دانستن تعداد سوالات و مباحث پرتست زمین شناسی شما را بر مفاهیم و مباحث این درس مسلط می کند و می توانید زمان بندی بهتری داشته باشید.
بودجه بندی زمین شناسی در کنکور
داوطلبان کنکور رشته تجربی در درس زمین شناسی به دفترچه شماره 3 که حاوی سوالات درس ریاضی و درس زمین شناسی است پاسخ می دهند. این درس در دفترچه سوم کنکور به عنوان آخرین درس قرار گرفته است.
فصل اول: آفرینش کیهان و تکوین – 5 سوال
داوطلبانی که به سوالات این بخش پاسخ می دهند یک نمره 20 درصدی به جمع نمرات خود اضافه می کنند.
• آفرینش کیهان
• کهکشان راه شیری
• منظومه شمسی
• حرکات زمین
• تکوین زمین و آغاز زندگی در آن
• سن زمین
• زمان در زمین شناسی
• پیدایش اقیانوس ها
فصل دوم: منابع معدنی، زیر بنای تمدن و توسعه صنعتی – 3 سوال
داوطلبان با پاسخ گویی به سوالات این بخش می توانند یک نمره 12 درصدی به جمع نمرات خود اضافه کنند.
• منابع معدنی در زندگی ما
• علظت عناصر در پوسته زمین
• کانسنگ
• اکتشافات معدن
• استخراج معدن و فرآوری ماده معدنی
• گوهرها، زیبایی شگفت انگیز دنیای کانی ها
• سوخت های فسیلی
فصل سوم: فصل منابع آب و خاک – 4 سوال
قبل از این که به سراغ روش های مطالعه زمین شناسی کنکور برویم بهتر است با بودجه بندی زمین شناسی در کنکور سراسری آشنا شویم. فصل سوم این کتاب در کنکور 4 سوال دارد و داوطلبانی که به این 4 سوال پاسخ می دهند یک نمره 16 درصدی به جمع نمرات خود در کارنامه نهایی اضافه می کنند.
• آب جاری
• آب زیزمینی
• منابع خاک
• خاک و فرسایش
فصل چهارم: فصل سازه های مهندسی – 3 سوال
این فصل در کنکور سراسری دارای 3 سوال است و با پاسخ به این سوال ها می توانید یک نمره 12 درصدی به جمع نمرات خود اضافه کنید.
• مکان یابی سازه ها
• تنش
• رفتار مواد در برابر تنش
• مکان مناسب برای ساخت سد
• رفتار خاک ها و سنگ ها در سازه ها
• مکان مناسب برای ساخت سازه های دریایی
• پایداری سازه ها
• مصالح مورد نیاز برای احداث سازه ها
• مکان مناسب برای ساخت تونل و فضاهای زیرزمینی
• کاربرد مصالح خاک و خرده سنگی در راه سازی
فصل پنجم: فصل سلامت – 4 سوال
این فصل در کنکور سراسری دارای 4 سوال است و با پاسخ به این سوال ها می توانید یک نمره 16 درصدی به جمع نمرات خود اضافه کنید.
• زمین شناسی پزشکی
• پراکندگی و تمرکز عناصر
• منشا بیماری های زمین زاد
• کاربرد کانی ها در داروسازی
فصل ششم: فصل پویایی زمین – 3 سوال
این فصل در کنکور سراسری دارای 3 سوال است و با پاسخ به این سوال ها می توانید یک نمره 12 درصدی به جمع نمرات خود اضافه کنید.
• شکستگی ها
• زمین لرزه
• امواج لرزه ای
• مقیاس اندازه گیری زمین لرزه
• پیش بینی زمین لرزه
• ایمنی در برابر زمین لرزه
• چین خوردگی
• آتشفشان
• فواید آتشفشان ها
فصل هفتم: فصل زمین شناسی ایران – 3 سوال
این فصل در کنکور سراسری دارای 3 سوال است و با پاسخ به این سوال ها می توانید یک نمره 12 درصدی به جمع نمرات خود اضافه کنید.
• تاریخچه زمین شناسی ایران
• نقشه های زمین شناسی
• پهنه های زمین شناسی ایران
• منابع معدنی ایران
• ذخایر نفت و گاز ایران
• گسل های اصلی ایران
• آتشفشان های ایران
• زمین گردشگری
• ژئوپارک
اهمیت زمین شناسی در کنکور
یکی از تغییرات خوب نظام جدید کنکور که در زمین شناسی هم لحاظ شد، تک پایه ای شدن درس زمین شناسی بود. همان طور که احتمالا می دانید، درس زمین شناسی در کنکور سراسری سهم 25 سوالی دارد و شما عزیزان باید در مدت زمان 20 دقیقه به سوالات این درس پاسخ دهید. بنابراین داوطلبان برای پاسخ گویی به هر سوال تنها 48 ثانیه زمان نیاز دارند. سوالات این درس از زمین شناسی پایه یازدهم طرح می شود و در اختیار شما قرار می گیرد.
تکنیک های مطالعه زمین شناسی
مطالعه شکل ها و نقشه ها و جدول ها
یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه داشته باشید، مطالعه شکل ها، نقشه ها و جدول ها در درس زمین شناسی کنکور است. این موارد از اهمیت بالایی برخوردار هستند و سوالات زیادی از این مباحث برای داوطلبان در کنکور مطرح می شود. اما روش مطالعه شکل ها و نقشه ها به این شکل است که برای این که بتوانید آن ها را به خوبی یاد بگیرید باید از حاشیه نویسی استفاده کنید.
حاشیه نویسی به این شکل است که بعد از مطالعه هرشکل باید در کتاب خود نکته های مهم آن را یادداشت کنید تا بتوانید آن ها را مرور کنید. نکته هایی که فکر می کنید از اهمیت بالایی برخوردار هستند را یادداشت کنید و در مرحله بعدی هر شکل و نقشه را به خوبی تحلیل کنید و خلاصه ای از مهم ترین نکات آن بنویسید.
خلاصه نویسی کنید
خلاصه نویسی از مهم ترین روش های یادگیری درس زمین شناسی است که سال ها توسط رتبه های برتر این درس استفاده می شود؛ شما با داشتن خلاصه هر بخش کار را برای مرور خود بسیار راحت تر می کنید. توصیه می کنیم بعد از اینکه هر بخش را مطالعه کردید، خلاصه آن را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید.
به این نکته توجه داشته باشید که خلاصه نویسی هم روش های خاص خودش را دارد؛ باید در ابتدا متن کتاب درسی را به خوبی مطالعه کنید سپس از همان بخش هایی که متوجه شده اید آن را به صورت حفظ برای خود تکرار کنید. در مرحله بعدی هم هر آن چه به صورت حفظی مرور کرده اید را در دفتر خود یادداشت کنید.
مطالب را دقیق یاد بگیرید
همان طور که بالاتر هم به این مورد اشاره کردیم، درس زمین شناسی یک درس حفظی و بسیار فرّار است. با توجه به این نکته شما داوطلبان باید با دقت زیاد و عمیق این مطالب را مطالعه کنید. زمانی که یک پاراگراف را مطالعه می کنید معانی دقیق آن را متوجه شوید. مفاهیم را به خودتان توضیح دهید و جنبه های مختلف آن را بررسی کنید. اگر به دنبال کسب یک رتبه خود در کنکور هستید، مطالب را با دقت زیادی مطالعه کنید.
از منابع تستی استفاده کنید
بدون شک مهم ترین کاری که شما عزیزان باید برای موفقیت و کسب رتبه برتر در درس زمین شناسی کنکور انجام دهید. حل تست های کنکور این درس است. شما باید تست های کنکور منابع را همراه با تجزیه و تحلیل حل کنید. حل این تست های کنکور به شما کمک می کند تا دید بهتر و شفاف تری نسبت به این درس داشته باشید.
یکی از کتاب های پرطرفدار درس زمین شناسی که ویژه کنکور توسط انتشارات مهروماه طراحی و تالیف شده است، زمین شناسی مهروماه است.
این کتاب توسط استاد روزبه اسحاقیان نگارش شده و حدودا 200 صفحه دارد؛ با توجه به فراوانی مطالب کتاب درسی زمین شناسی پایه یازدهم می توان از این کتاب برای مطالعه در بازه های زمانی تعطیلات نوروز یا ماه های جمع بندی و منتهی به کنکور استفاده کرد.
هسته اصلی کتاب زمین شناسی مهروماه شامل درسنامه های آموزشی به شکل نمودار درختی، تست های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریحی است. مهم ترین ویژگی این کتاب که آن را نسبت به سایر رقبایش متمایز کرده، کیفیت فوق العاده هرکدام از این قسمت ها است که شما را از خرید منابع دیگر زمین شناسی بی نیاز می کند.
ویژگی های کتاب زمین شناسی مهروماه
• مطابق با آخرین تغییرات کتاب درسی زمین شناسی
• ارائه مباحث اصلی و پایه ای هر فصل به صورت نمودارهای درختی
• درسنامه های کامل و جامع به همراه طبقه بندی مطالب در هر فصل
• چیدمان تست های هر فصل به صورت تیپ بندی شده
• مجموعه ای از پرسش های چهارگزینه ای تالیفی، المپیاد، سراسری و خارج از کشور
• ارائه تست های کنکور نظام قدیم آموزشی در مباحث مشترک با کتاب جدید
• بررسی لغات و اصطلاحات مهم کتاب درسی در قالب یک واژه نامه در پایان کتاب
• پاسخنامه تشریحی به همراه بررسی تک تک گزینه ها در تست های مهم و ترکیبی